नेपालमा इलेक्ट्रिक सवारी साधन (EV) को लोकप्रियता दिनप्रतिदिन बढ्दै गएको छ। इन्धनको बढ्दो मूल्य, सरकारको अनुकूल नीतिहरू, तथा वातावरणमैत्री यातायातप्रति उपभोक्ताको रुचिले गर्दा EV बजार नेपालमा तीव्र रूपमा विस्तार हुँदैछ।
नेपालमा EV बजारको हालको अवस्था
नेपालमा इलेक्ट्रिक सवारीसाधनको विकास पछिल्लो केही वर्षमा उल्लेखनीय रूपमा बढेको छ। खासगरी, सरकारले इलेक्ट्रिक सवारीसाधनमा भन्सार तथा कर कटौती गरेको कारण उपभोक्ताहरू EV तर्फ आकर्षित भएका छन्।
वर्तमानमा BYD, Tata, Hyundai, Kia, MG जस्ता कम्पनीहरूले आफ्नो इलेक्ट्रिक कार नेपालमा भित्र्याएका छन्। यस्तै, Yadea, Super Soco, NIU, औरा जस्ता कम्पनीका इलेक्ट्रिक स्कुटर तथा बाइकहरू पनि लोकप्रिय बन्दै गएका छन्।
EV बजार विस्तार हुनुका मुख्य कारणहरू
नेपालमा EV को बजार विस्तार हुनुमा विभिन्न कारक तत्वहरू छन्:
सरकारी सहुलियत – सरकारले पेट्रोल तथा डिजेलमा उच्च कर लगाई EV मैत्री नीति अपनाएको छ।
इन्धनको उच्च मूल्य – पेट्रोल र डिजेलको निरन्तर मूल्यवृद्धिले उपभोक्तालाई EV को विकल्प रोज्न बाध्य पारेको छ।
कम सञ्चालन खर्च – EV हरूमा पेट्रोल तथा डिजेल सवारीको तुलनामा मर्मत तथा सञ्चालन खर्च निकै कम हुन्छ।
चार्जिङ पूर्वाधारको विस्तार – नेपालमा धेरै ठूला सहरहरूमा चार्जिङ स्टेसनहरू स्थापना हुँदै गएका छन्।
वातावरणीय प्रभाव – नेपालमा बढ्दो वायु प्रदूषणका कारण हरित यातायातको प्रवर्द्धन गर्न EV एक उत्तम विकल्प बनेको छ।
नेपालमा EV बजारको चुनौतीहरू
EV बजार विस्तार भईरहे पनि केही चुनौतीहरू कायमै छन्:
चार्जिङ पूर्वाधारको अभाव – चार्जिङ स्टेसनको संख्या अझै कम छ, विशेषगरी ग्रामीण क्षेत्रमा।
उच्च सुरुवाती लागत – EV को सुरुवाती मूल्य अझै महँगो छ, जसले गर्दा मध्यम वर्गका लागि पहुँच कठिन छ।
ब्याट्रीको आयु र पुन: प्रयोग – ब्याट्रीको आयु, मर्मत खर्च, तथा रिसाइक्लिङ नेपालमा अझै चुनौतीपूर्ण छ।
प्राविधिक जनशक्ति अभाव – नेपालमा EV मर्मत तथा सेवा केन्द्रहरू सीमित छन्।
नेपालमा EV बजारको भविष्य
नेपाल सरकारले २०३१ भित्र कुल सवारीसाधनमध्ये २५% EV बनाउने लक्ष्य राखेको छ। चार्जिङ स्टेसन विस्तार, ब्याट्री रिसाइक्लिङ प्रविधिको विकास तथा सरकारी सहुलियतले गर्दा आगामी वर्षहरूमा नेपालमा EV को बजार अझ ठूलो र प्रभावशाली हुने निश्चित छ।
नेपालको EV बजारलाई अझ प्रवर्द्धन गर्न:
सरकारले EV मैत्री नीतिहरूलाई अझ प्रभावकारी बनाउनुपर्छ।
निजी क्षेत्रले चार्जिङ स्टेशन र EV सम्बन्धित पूर्वाधार विस्तार गर्नुपर्नेछ।
उपभोक्तालाई EV को फाइदा बारे सचेत गराउन अभियान सञ्चालन गर्न आवश्यक छ।
निष्कर्ष
नेपालमा इलेक्ट्रिक सवारीसाधनको बजार विस्तार तीव्र रूपमा भइरहेको छ। यदि आवश्यक पूर्वाधार विस्तार गरियो र सरकारी तथा निजी क्षेत्रबीच सहकार्य बढाइयो भने, नेपाल इलेक्ट्रिक यातायातमा दक्षिण एशियाकै नमुना देश बन्न सक्नेछ।
तपाईं EV को बारेमा के सोच्नुहुन्छ? के नेपाल EV युगतर्फ अघि बढ्न तयार छ?